Co to jest czad - jak skutecznie się przed nim bronić

Czad zwany jest także cichym zabójcą, ponieważ w sezonie grzewczym przyczynia się do śmierci bądź poważnego zatrucia wielu osób. Gaz ten jest szczególnym zagrożeniem w przypadku domów, w których urządzenia grzewcze są niesprawne lub niewłaściwie użytkowane. Dowiedz się, jak można zabezpieczyć się przed czadem oraz czym dokładnie jest. 

Czym jest czad? 

Co to jest czad? To pytanie pojawia się bardzo często jesienią i zimą, kiedy zewsząd słyszy się o zatruciu tym gazem. Mówiąc dokładniej, czad to tlenek węgla (CO). Charakteryzuje się tym, że jest bezbarwny, bezwonny i nie ma smaku. Z racji tego ludzkie zmysły nie są w stanie wykryć zagrożenia, jakie niesie za sobą ten gaz. Dlaczego czad jest niebezpieczny? Tlenek węgla jest wysoce trującym gazem, a jego śmiercionośny wpływ na ludzki organizm spowodowany jest tym, że czad ma niemal 300 razy większe powinowactwo do hemoglobiny niż powietrze. 

Czad jest lżejszy od powietrza. Kiedy wdychamy ten gaz, dochodzi do powstania połączenia zwanego karboksyhemoglobiną, które jest o wiele trwalsze niż oksyhemoglobina (połączenie hemoglobiny z tlenem). W efekcie tkanki organizmu stają się niedotlenione. W konsekwencji dochodzi do poważnego zatrucia lub nawet śmierci. 

Objawy zatrucia tlenkiem węgla 

Jak już zostało wspomniane, człowiek nie jest w stanie wykryć czadu za pomocą zmysłów. Właśnie z tego powodu często dochodzi do śmierci osób przybywających zbyt długo w pomieszczeniu, w którym wydzielił się ten gaz. Jak podają statystyki prowadzone przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej, co roku ok. 2 tys. osób zatruwa się czadem, a ponad 100 – umiera.

Objawy, które mogą wskazywać na zatrucie tlenkiem węgla, to m.in.: silny ból głowy, nudności, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia równowagi i orientacji, ogólne osłabienie, zaburzenia świadomości, drgawki czy ból w klatce piersiowej. Jeśli zauważymy takie symptomy, należy od razu otworzyć okna i drzwi i czym prędzej opuścić dane pomieszczenie. 

W jaki sposób powstaje tlenek węgla?  

Jak powstaje czad? Tlenek węgla tworzy się w czasie spalania, z udziałem zbyt małej ilości tlenu. Czad wytwarza się najczęściej w sytuacji, kiedy w danym budynku urządzenia grzewcze nie działają odpowiednio. Co więcej, tlenek węgla powstaje również wtedy, kiedy kominki, piece olejowe, czy kuchnie węglowe są użytkowane niewłaściwie. Mowa tutaj o takich sytuacjach, gdy przewód kominowy jest nieszczelny lub zapchany, palnik w danym urządzeniu wymaga wymiany lub został źle wyregulowany, palenisko zostało zbyt wcześnie zamknięte lub pomieszczenia są bardzo słabo wentylowane. 

Czad wytwarza się również podczas pożaru oraz w wyniku dużego stężenia spalin samochodowych. Najczęściej do zatrucia tlenkiem węgla dochodzi w łazienkach, w których umieszczone są piecyki gazowe, służące do ogrzewania wody. Urządzenia te wymagają bardzo dużej ilości powietrza do przeprowadzenia pełnego spalania. Łazienka jest jednak pomieszczeniem zazwyczaj małym, dlatego swobodny przepływ o dopływ powietrza bywa utrudniony. 

Jak bronić się przed tlenkiem węgla?

Zatrucie czadem jest bardzo niebezpieczne dla organizmu człowieka, a także zwierząt. Dlatego szczególnie w czasie sezonu grzewczego należy zadbać o odpowiednią wentylację. Powinno się na bieżąco sprawdzać, czy wszystkie drogi wentylacyjne są udrożnione oraz, czy kratki wentylacyjne nie są zasłonięte. Co więcej, dobrze także dostarczać dopływ świeżego powietrza, które jest dobre dla mózgu, a do tego usuwa niebezpieczne gazy z wnętrza. Regularne wietrzenie to nie wszystko. Niezbędny jest także przegląd stanu kominów. 

Urządzenia spalające, a także kanały spalinowe i wentylacyjne powinny przechodzić regularne przeglądy, a także zostać odpowiednio przygotowane i udrożnione na sezon grzewczy. Dzięki temu wytwarzane w nich spaliny w szybki i prosty sposób będą mogły wydostawać się na zewnątrz, a nie gromadzić się w pomieszczeniach, doprowadzając do zatrucia.  

Gwarancja pełnej ochrony przed tlenkiem węgla – czujnik czadu

Nie zawsze jednak wyżej wymienione działania prewencyjne przynoszą pełną skuteczność, jeśli chodzi o ochronę przed tlenkiem węgla. Z racji tego powinno się zainwestować w czujnik czadu. Urządzenie to na bieżąco sprawdza stan powietrza, a w razie pojawienia się tlenku węgla, natychmiast alarmuje o tym mieszkańców. 

Gdzie zamontować czujnik czadu? Detektor tlenku węgla powinno się umieścić w pomieszczeniach, w których ulokowane są urządzenia grzewcze. Należy zamontować go nie bliżej niż 1,5 m i nie dalej niż 5–6 m od możliwego źródła czadu. Ponadto trzeba mieć na uwadze fakt, że tlenek węgla unosi się stosunkowo blisko podłoża, więc będzie on działał najskuteczniej na wysokości ok. 150 cm nad ziemią.  

Po zamontowaniu czujnika czadu warto przeprowadzić próbę generalną jego działania. Służy do tego przycisk, najczęściej opisany jako „Test”, wówczas powinniśmy usłyszeć rozlegający się alarm. Od czasu do czasu urządzenie warto odkurzyć i sprawdzić jego sprawność. Detektor nie powinien być ponadto wystawiony na działanie promieni słonecznych. 

Czym kierować się, wybierając czujnik czadu? 

Jaki czujnik czadu wybrać? Przede wszystkim taki, który spełnia normę PN-EN 50291. Nie warto decydować się na bardzo tanie detektory, które nie mają żadnych atestów. Urządzenie to czuwa nad naszym zdrowiem i życiem, dlatego nie powinno się w tym przypadku oszczędzać. 

Czujniki mogą być zasilane sieciowo lub bateryjnie. To właśnie te drugie są bardzo często wybierane z racji tego, że można je umieścić dosłownie wszędzie – nie są uzależnione od dostępu do gniazda elektrycznego. Należy jednak pamiętać o regularnej wymianie baterii. Detektory mogą być ponadto wyposażone w dodatkowe funkcje. Dobrym przykładem są tutaj tzw. modele hybrydy, które są jednocześnie czujnikami gazu, dymu i czadu. Co więcej, czujniki mogą mieć również wbudowany ekran LCD, wyświetlający wykres stężenia tlenku węgla w pomieszczeniu, temperaturę itp. Szukając dobrych detektorów o długiej żywotności, warto zwrócić uwagę na produkty firmy FireAngel.